فروشگاههای زنجیره‌ای با تنوع کالایی فراوان،جذابیتی زیادی برای مشتریان دارند از طرفی این فروشگاه‌ها کارایی بالاتری نسبت به سیستم خرده‌فروشی سنتی دارند اما از جهاتی هم می‌‌تواند دردسر‌ساز باشد که باید به آن هم توجه کرد.
در سالهای اخیر تعداد فروشگاههای زنجیره‌ای افزایش محسوسی داشته است. این فروشگاه‌ها که اجناس مختلف، از خواربار گرفته تا پوشاک را دل خود جای داده‌اند، قیمت نسبتا پایین تری هم در مقایسه با فروشگاههای کوچکتر دارند. از طرفی با کمیابی جای پارک در خیابانها اکثر این فروشگاه‌ها دارای پارکینگ نیز هستند. همه اینها باعث شده تا مردم نیز از فروشگاههای زنجیره‌ای استقبال کنند.
اولین فروشگاههای زنجیره‌ای در ایران در دهه ۴۰ تاسیس شدند اما این فروشگاه‌ها در اروپا و آمریکا سابقه طولانی‌تری دارند ؛ برای مثال والمارت، بزرگترین فروشگاه زنجیره‌ای دنیا ، در حدود ۲۲۶ سال قبل افتتاح شده و افروشمروز هم تقریبا در همه کشورهای جهان شعبه دارد و دارای کارکنانی به اندازه ۲.۲ میلیون نفر است. نکته جالب در مورد درآمد والمارت اینست که، این فروشگاه زنجیره‌ای در .[۱]
سابقه طولانی‌تر فروشگاههای زنجیره‌ای در دیگر کشورها باعث شده که به طور متوسط ۸۰ درصد از بازار خرده‌فروشی را به خود اختصاص دهند؛ اما این سهم برای فروشگاههای زنجیره‌ای در ایران کمتر از ۱۰ درصد است. با این حال روند اخیر در گسترش این فروشگاه‌ها در ایران نشان از افزایش این رقم در آینده دارد.
فروشگاههای زنجیره‌ای به دلیل گسترده بودن در سراسر کشور و صرفه‌های ناشی از مقیاس می‌‌توانند هزینه‌های مختلف زنجیره عرضه مثل هزینه حمل ونقل را کاهش دهند و کالا را به قیمتی ارزان‌تر به دست مشتری برسانند. تخمین‌ها حاکی از کاهش ۱۰ الی ۱۵ درصدی قیمت‌ها از طریق عرضه کالا در این فروشگاه‌ها است. از طرفی فروشگاههای زنجیره‌ای این امکان را دارند که قراردادهای بلند مدت با تولیدکنندگان و کشاورزان منعقد کنند و علاوه بر حمایت از کالاهای داخلی دست واسطه‌ها و دلالان را که معمولا بدون هیچ زحمتی سود زیادی کسب میکردند قطع کنند.
اولین فروشگاههای زنجیره‌ای در ایران در دهه ۴۰ تاسیس شدند اما این فروشگاه‌ها در اروپا و آمریکا سابقه طولانی‌تری دارند ؛ برای مثال والمارت، بزرگترین فروشگاه زنجیره‌ای دنیا ، در حدود ۲۲۶ سال قبل افتتاح شده و افروشمروز هم تقریبا در همه کشورهای جهان شعبه دارد و دارای کارکنانی به اندازه ۲.۲ میلیون نفر است. نکته جالب در مورد درآمد والمارت اینست که، این فروشگاه زنجیره‌ای در .[۱]
سابقه طولانی‌تر فروشگاههای زنجیره‌ای در دیگر کشورها باعث شده که به طور متوسط ۸۰ درصد از بازار خرده‌فروشی را به خود اختصاص دهند؛ اما این سهم برای فروشگاههای زنجیره‌ای در ایران کمتر از ۱۰ درصد است. با این حال روند اخیر در گسترش این فروشگاه‌ها در ایران نشان از افزایش این رقم در آینده دارد.
فروشگاههای زنجیره‌ای به دلیل گسترده بودن در سراسر کشور و صرفه‌های ناشی از مقیاس می‌‌توانند هزینه‌های مختلف زنجیره عرضه مثل هزینه حمل ونقل را کاهش دهند و کالا را به قیمتی ارزان‌تر به دست مشتری برسانند. تخمین‌ها حاکی از کاهش ۱۰ الی ۱۵ درصدی قیمت‌ها از طریق عرضه کالا در این فروشگاه‌ها است. از طرفی فروشگاههای زنجیره‌ای این امکان را دارند که قراردادهای بلند مدت با تولیدکنندگان و کشاورزان منعقد کنند و علاوه بر حمایت از کالاهای داخلی دست واسطه‌ها و دلالان را که معمولا بدون هیچ زحمتی سود زیادی کسب میکردند قطع کنند.
زمانیکه بازار خرده‌فروشی از طریق فروشگاههای زنجیره‌ای باشد، به دلیل اینکه تعداد فروشنده‌ها کمتر است امکان رهگیری و نظارت بر بازار افزایش می یابد و از این طریق دولت می تواندکانال مناسبی برای شناسایی مالیات دهندگان حقیقی بیابد.
فروشگاههای زنجیره‌ای مخالفینی نیز دارد که ادعا میکنند گسترش این فروشگاه‌ها باعث از بین رفتن مشاغل زیادی می‌‌شود و عده زیادی را بیکار می‌‌کند. در پاسخ این افراد باید این نکته را یادآور شد که همواره پدیده‌های جدید که کاراتر از قبلی‌ها هستند جای خود را باز میکنند و مردم از آن استقبال میکنند؛ نمونه روشن آن تاکسی‌های اینترنتی هستند که در ابتدا مخالفین زیادی داشتند اما به دلیل استقبال عامه مردم رونق گرفتند. فروشگاههای زنجیره‌ای نیز دارای مزایای فراوانی نسبت به سیستم سنتی خرده‌فروشی هستند و آینده بازار خرده فروشی در کشور متعلق به آنهاست.
فروشگاههای زنجیره‌ای مخالفینی نیز دارد که ادعا میکنند گسترش این فروشگاه‌ها باعث از بین رفتن مشاغل زیادی می‌‌شود و عده زیادی را بیکار می‌‌کند. در پاسخ این افراد باید این نکته را یادآور شد که همواره پدیده‌های جدید که کاراتر از قبلی‌ها هستند جای خود را باز میکنند و مردم از آن استقبال میکنند؛ نمونه روشن آن تاکسی‌های اینترنتی هستند که در ابتدا مخالفین زیادی داشتند اما به دلیل استقبال عامه مردم رونق گرفتند. فروشگاههای زنجیره‌ای نیز دارای مزایای فراوانی نسبت به سیستم سنتی خرده‌فروشی هستند و آینده بازار خرده فروشی در کشور متعلق به آنهاست.
آنچه در صحبتهای اخیر مسئولان ذیربط مشاهده می‌‌شود حاکی از رغبت و استقبال آنها از فروشگاههای زنجیره‌ای و البته نوع خارجی آن است. اینکه در نگاه مسئولان گسترش فروشگاههای زنجیره‌ای مثبت است را باید به فال نیک گرفت اما وقتی بیان میکنند که می‌‌توان مجوز تاسیس فروشگاههای زنجیره‌ای خارجی نیز صادر کرد،کمی موضوع ناراحت‌کننده می‌‌شود. در اینکه سرمایه‌گذاری در حال حاضر نیاز مهمی برای کشور است بحثی نیست، اما باید توجه شود که سرمایه خارجی نباید به هر قیمتی جذب شود. در بحث فروشگاههای زنجیره‌ای به دلیل اینکه کانال مناسبی برای پخش و توزیع کالا هستند، ورود شرکتهای خارجی می‌‌تواند کمی خطرآفرین باشد. اگر فروشگاههای زنجیره‌ای خارجی تصمیم بر فروش کالای خارجی داشته باشند در اینصورت این شبکه توزیع که می‌‌توانست مرحمی بر زخم کهنه تولید باشد نه تنها اینگونه نمی‌شود بلکه قیمت کالاهای خارجی نسبت به قبل کاهش می‌‌یابد و وضع تولید داخلی وخیم‌تر خواهد شد.
وضعیت مطلوب برای اینکه فروشگاههای زنجیره‌ای خارجی در ایران حضور داشته باشند زمانی محقق می‌‌شود که قوانین مناسبی برای حضور این شرکت‌ها در ایران به‌وجود بیاید. یکی از این موارد جلوگیری از فروش کالاهای خارجی دارای مشابه داخلی در این فروشگاه هاست. از طرفی نباید مدیریت کامل به دست شرکتهای خارجی سپرده شود بلکه آنها فقط نقش سرمایه‌گذار را داشته باشند و وزارت صمت به عنوان متولی و تنظیم‌گر نظارت جدی بر این بازار داشته باشد؛ تنها در این صورت است که حضور فروشگاههای زنجیره‌ای خارجی در کشور توجیه‌پذیر می‌‌شود؛در غیر اینصورت چنین فرصت مناسبی برای تقویت تولید داخل به تهدیدی جدی برای تولید داخلی تبدیل می‌‌شود.
[۱] https://www.nasdaq.com/symbol/wmt/financials?query=income-statement
http://ayaronline.ir
[۱] https://www.nasdaq.com/symbol/wmt/financials?query=income-statement
