محل قرار گرفتن هر کالا در فروشگاههای خرده‌فروشی، مانند سوپرمارکت و هایپرمارکت، روی احتمال فروش رفتنِ آن تا حد زیادی تأثیرگذار است. امروزه تولیدکننده‌ها دیگر بر سرِ نوع و تعداد محصولاتی که سوپرمارکت‌ها و هایپرمارکت‌ها سفارش می‌دهند چانه نمی‌زنند. بلکه همه‌ی دغدغه‌شان این است که فروشندگان و متصدیان فروشگاه را به شکلی آموزش دهند و توجیه کنند که محصولاتِ آنها را در نقاطی که احتمال دیده شدن در آنها بالاتر است، قرار دهند.
”شانس روبرو شدن با قفسه“ یکی از آن فاکتورهایی است که به‌ویژه در فروشگاه‌هایی که خدمات سِلف‌سرویس به مشتریان‌شان ارائه می‌دهند بسیار اهمیت دارد. در این فروشگاه‌ها، این خودِ مشتریان هستند که کالاها را انتخاب می‌کنند و برمی‌دارند. مطالعه‌ی اخیر در مجموعه سوپرمارکت‌های دولتی آمریکا نشان می‌دهد که محل و نحوه‌ی قرار گرفتن کالاها در قفسه‌های سوپرمارکت و هایپرمارکت، روی رفتاری که مشتریان در هنگام خرید کردن از خود نشان می‌دهند تا حد بالایی تأثیرگذار است.
البته تحقیقات همواره قرار دادن کالاها را در قفسه‌هایی که هم‌ارتفاع و هم‌سطح با چشم‌های مشتریان هستند با افزایش احتمال فروش رفتن‌شان متناظر دانسته‌اند و اولویت‌های بعدی نیز ارتفاع کمر، ارتفاع زانو و ارتفاع مچ پا است که به ترتیب، احتمال دیده شدن‌شان کاهش می‌یابد. اما مسئله اینجاست که قرار دادنِ همه‌ی کالاها در قفسه‌های هم‌ارتفاع با چشم مشتریان غیرممکن است، ضمن اینکه عوامل دیگری نیز در دیده شدنِ کالا دخیل هستند، از جمله، رنگ و اندازه‌ی بسته‌بندی، تبلیغ شدن یا نشدنِ آن در محیط‌های مختلف، میزانِ نیازِ آن کالا برای دیده شدن (کالاهای پرمصرف در هر محلی قرار بگیرند حتماً دیده می‌شوند) و …
برای مثال در تحقیقی، آبمیوه‌های چند لیتری سنگین را از قفسه‌های پایین به قفسه‌های بالاتر و هم‌ارتفاع با چشم‌های مشتریان قرار دادند و مشاهده کردند که فروش این آبمیوه‌های سنگین حدود 15 درصد کاهش یافت. دلیل این کاهش هم مشکل بودنِ برداشتنِ این آبمیوه‌ها از قفسه‌های بالاتر بوده است!
البته تحقیقات نشان می‌دهند که قرار دادن خوراکی‌ها، اسباب‌بازی‌ها و سایر کالاهایی که بازار هدف‌شان کودکان هستند، در قفسه‌های پایین‌تر، احتمالِ دیده و خریده شدنِ آنها را 14 تا 39 درصد افزایش می‌دهد.
در حال حاضر، بسیاری از شرکت‌ها و تولیدکننده‌ها، روی روابط دوستانه‌شان با فروشگاه‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند تا بتوانند از قفسه‌های بهترِ آن فروشگاه‌ها برای عرضه محصولات خود برخوردار شوند، اما آیا سرمایه‌گذاریِ مالی بر روی قفسه‌های ویژه‌ی فروشگاه‌ها، آن‌چنان که در مورد ویترینِ فروشگاه‌ها هزینه می‌شود، و اطمینان از عرضه‌ی کالاها در قابل‌رؤیت‌ترین قفسه‌ها و سودی که از این کار کسب می‌شود، به نفعِ تولیدکننده نیست؟
ترجمه در : ریتیل ایران
منبع : articles.economictimes.indiatimes.com
