فروشگاه های زنجیره ای، از ورود تا امروز
فروشگاههای زنجیره‌ای در ایران دوران پرفراز و نشیبی را تجربه کرده‌اند. فروشگاههای زنجیره‌ای از جمله محیط‌های کاری هستند که می‌توانند کسب‌وکارهای کلانی ایجاد کنند. اگرچه شواهد نشان می‌دهد در مقاطعی فروشگاههای زنجیره‌ای در ایران امید به سوددهی خود را از دست دادند اما با تغییرات اجتماعی مانند تغییر ذائقه عمومی بعد از جنگ و ورود جریان‌های اجتناب‌ناپذیر جهانی و تبلیغات اثرگذار رسانه‌ها در کشور، دوباره فروشگاههای زنجیره‌ای که عمر کوتاهی هم داشتند از خاکستر خود برخاسته و تاسیس شدند تا در شرایط جدید اجتماعی اوج بگیرند. تاریخچه و فرایند ورود این فروشگاه‌ها را در گفت‌وگو با احمد صفار،مدیر عامل و عضو هیات مدیره صنایع غذایی میداس و مشاور بازاریابی و فروش می‌خوانید.در سال ۱۹۵۳میلادی (۱۳۳۲ شمسی) نخستین شعبه از فروشگاه زنجیره‌ای در ایران به نام فروشگاههای زنجیره‌ای شهر و روستا توسط دولت و زیرنظر آلمانی‌ها تاسیس شد.
به دنبال آن در سال ۱۳۳۸ فروشگاه بزرگ فردوسی و سال ۱۳۴۰ فروشگاههای زنجیره‌ای ایران توسط برادران کاشانی – فروشگاههای صنعت نفت توسط شرکت نفت، فروشگاه اتکا و سپه توسط ارتش و در سال ۱۳۴۸ فروشگاه طبقاتی کوروش که بعد از انقلاب به فروشگاه قدس تغییر نام پیدا کرد یکی پس از دیگری باز شدند که در همان زمان نه تنها تاثیر چشمگیری در تغییر نگرش تولید کالاهای جدید و روش‌های بازاریابی و اقتصاد داشتند بلکه بعد از انقلاب اسلامی ایران و با شروع جنگ تحمیلی این فروشگاه‌ها یکی پس از دیگری خاصیت خود را از دست دادند و تبدیل شدند به مکانی برای عرضه کالاهای بی‌کیفیت و ارزانقیمت که تنها مزیت آنها ارزان‌فروشی آن هم فقط در بعضی از کالاها بود.
با خاتمه جنگ تحمیلی در سال ۱۳۷۲ نخستین فروشگاه شهروند با سرمایه‌گذاری شهرداری تهران آغاز به کار کرد و به‌دنبال آن فروشگاههای زنجیره‌ای کوثر و رفاه و شرکت‌های تعاونی مصرف کارگری و کارمندی در سازمان‌ها و ارگان‌ها که همگی با سرمایه‌گذاری بخش‌های دولتی ایجاد می‌شدند دور جدیدی از این صنعت را آن‌هم با مدیریت و نگرش دولتی آغاز کردند.
نخستین فروشگاه زنجیره‌ای بین‌المللی با سرمایه‌گذاری خارجی که در تهران با نام هایپراستار در سال ۸۸ آغاز به کار کرد در مدت زمان کوتاهی توانست با ارائه خدمات مناسب به مشتری و ایجاد فضایی جدید در عرضه کالا نه تنها مخاطبین زیادی را جذب کند بلکه باعث تشویق بخش خصوصی شد تا در این رشته کاری سرمایه‌گذاری‌هایی خوبی انجام شود.
برندهای خارجی که محصولات خود را در فروشگاههای زنجیره‌ای
عرضه کردند تا چه حد موفق بودند و آیا این فروشگاه‌ها محل مناسبی برای عرضه برندها هستند یا خیر؟
فروشگاههای زنجیره‌ای مکان بسیار مناسبی برای معرفی و ترویج برندها هستند و بسیاری از شرکت‌ها با همکاری این فروشگاه‌ها محصولات خود را به خوبی معرفی و عرضه می‌کنند. یک فروشگاه بزرگ بعضا تا ۱۵۰هزار قلم کالا را عرضه می‌کند و همین عامل باعث شده تا شرکت‌ها برای اشغال فضای بیشتر و موثر‌تر با سایر شرکت‌ها به رقابت بپردازند. از همین عامل برندهای خارجی در ایران به دلیل محدودیت‌های تبلیغاتی نهایت بهره را برده و کالا و برند خود را معرفی می‌کنند.
با توجه به اینکه اخیرا واردات پوشاک و حضور برندهای خارجی پوشاک در کشور محدود شده و نمایندگان آنها در حال کاهش دادن فروشگاههای خود هستند، حضور آتی آنها در فروشگاههای زنجیره‌ای را چگونه پیش‌بینی می‌کنید؟
کسب‌وکار امروز تجارت تکنولوژی و برندینگ است. رضایت مصرف‌کننده امروز فقط در گرو خرید یک کالای باکیفیت نیست بلکه او برند خود را می‌خواهد. برندها امروز فقط دارایی شرکت‌ها نیستند بلکه سرمایه‌های ملی یک کشورند و حتی نشان‌دهنده قدرت اقتصادی کشورها. فروشگاههای زنجیره‌ای یکی از مکان‌های رقابتی برای برندها بوده و قاعدتا برای پوشاک‌های با برند معروف یکی از بهترین گزینه‌ها برای عرضه و نمایش است.
حجم فروش در فروشگاههای زنجیره‌ای بیشتر است یا فروشگاه‌هی محلی؟ و این تفاوت در انواع کالاها چگونه است؟
بهره‌گیری از فضای نمایشی موثر کالا در فروشگاههای زنجیره‌ای باعث می‌شود که نیاز به خیلی از کالاها در خریداران ایجاد شود. تقاضا برای بسیاری از کالاها زمانی ایجاد می‌شود که چشم شما به آن می‌افتد مثل انواع لوازم خانگی، لوازم برقی، چسب‌ها، باتری‌ها، لوازم آرایشی و بهداشتی و حتی بعضی از مواد غذایی مثل روغن زیتون، سس، سرکه، آجیل، شکلات و… که برای یادآوری خریدار نیاز به فضای نمایشی دارند بنابراین فضای نمایشی مناسب در فروشگاههای زنجیره‌ای باعث می‌شوند که شما خرید بیشتری انجام دهید.
در مکانیابی احداث فروشگاه زنجیره‌ای به چه نکاتی باید توجه شود و آیا مکانیابی در ایران به درستی انجام شده است؟
انتخاب مکان مناسب برای فروشگاه زنجیره‌ای نیاز به بررسی‌های علمی و تحقیقاتی دارد. در انتخاب مکان برای یک فروشگاه زنجیره‌ای لازم است مواد زیر جست‌وجو شود.
مطالعه مشخصه خریداران و مصرف‌کنندگان از جنبه‌های اقتصادی و فرهنگی در منطقه مورد نظر برای شناخت نیازهای خریداران منطقه، سبد خرید خانوار، طبقه اجتماعی، تراکم جمعیت و…
بررسی امکان دسترسی آسان به فروشگاه.
بررسی ارائه تسهیلات پارکینگ.
بررسی جنبه‌های رقابتی و حضور سایر فروشگاه‌ها مشابه در محل موردنظر.
بررسی امکان ترویج و توسعه فروشگاه در آینده با توجه به نوع خدماتی که فروشگاه به مشتریان می‌دهد.
و سایر موارد مانند: دسترسی به منابع انسانی موثر، بهره‌گیری مناسب از ارزش قیمت زمین و ساختمان در منطقه، بررسی امکانات و تجهیزات مورد نیاز مثل آب و برق و…، حمایت و پشتیبانی شهرداریها، امکان تخلیه و بارگیری کالا و… .
منبع: کسب و کار
