ویترین
ّ سیمای خارجی فروشگاه اولین و مهمترین تأثیر را در جلب توجه عابرین و دعوت آنها به داخل دارد.
سطح نمای بیرونی فروشگاه، ویترین، محوطه جلوی ورودی،تابلو و هر آنچه برای مخاطب در بیرون و پیش از ورود به فروشگاه قابل درک است، بخشی از سیمای خارجی آن بوده و لازم است به عنوان یک کلّیت واحد بهصورتی زیبا طراحی گردد. طراحی تمامی
عناصر جدارۀ ِ خارجی از دستگیرۀ در ورودی گرفته تا پیش فضای ورودی، نورپردازی، مصالح نما، ویترین و نحوۀ قرارگیری آن و حتی نحوۀ چیدمان آدمکها و محصولات، همگی در جلب نظر افراد بیرون فروشگاه تأثیرگذار خواهند بود. در این میان، ویترین مهمترین عنصر بوده و در بسیاری از موارد طول آن در تعیین قیمت ملک یا امتیاز فروشگاه تأثیر مستقیمی دارد
صاحبان فروشگاه همواره سعی میکنند که بیشترین طول ویترین را در جدارۀ خارجی فروشگاه داشته باشند. فروشگاه های سر نبش نیز به جهت دارا بودن ویترین در دو معبر اطراف خود از امتیاز بالاتری برخوردارند.
رویکرد طراحی ویترین را میتوان به دو حالت عمدۀ ویترین بسته و باز تفکیک ّ نمود. در حالت اول، ویترین به صورت یک جعبة شیشهای محصور طراحی میشود و دید به داخل فروشگاه را کنترل کرده و ارتباط مخاطب را در همان سطح نخست محدود میسازد. در حالت دوم ویترین به عنوان فضایی پیوسته با درون فروشگاه طراحی میشود که در این صورت دید رهگذران تا عمق فروشگاه نفوذ خواهد کرد
جلب توجه و تحریک حس کنجکاوی رهگذران به اشکال مختلف و با ترفندهای متفاوتی نظیر استفاده از نورپردازی، رنگ، فرم و هر آنچه در نگاه عابر تأثیرگذار است، میتواند تحقق یابد. همچنین خوب است که به همة رهگذران درحال عبور و یا حتی سوار بر ماشین نظر داشته و با توجه به سرعت حرکتشان، تمهیداتی را برای دعوت آنها به مکث در مقابل ویترین اندیشه کرد
در سالهای اخیر، طراحان ویترین بیشتر به رویکردی بینابینی یا نیمه باز گرایش یافتهاند. به این ترتیب که ضمن تعریف محدودهای از جدارۀ خارجی فروشگاه به عنوان ویترین بسته و نمایش محصولات آن، دید مختصری هم به فضای داخلی فروشگاه فراهم میکنند
و ارتباط مخاطب را با داخل نیز برقرار میسازند. در این حالت تنها، لایهای نازک از شیشه میان مخاطب و فروشگاه قرار گرفته و ارتباط میان رهگذر و فضای داخلی صمیمیتر خواهد شد. در مواردی که عمق فروشگاه چندان زیاد نباشد، از این شیوه میتوان برایحذف ویترین و افزایش فضای مفید داخلی استفاده کرد.
ترکیب نام فروشگاه و یا نماد تجاری شرکت تولیدکننده محصولات با ویترین و نمای خارجی نیز یکی دیگر از تمهیداتی است که در طراحی ویترینهای امروزی کاربرد دارد. ضمناً از آنجا که ویترینها معمولاً بهصورت فصلی یا سالانه و یا دورهای تغییر میکنند، و هر تازگی
و نوآوری نیز پس از مدتی رنگ باخته و جذابیت خود را برای جلب توجه مخاطب از دست میدهد، شایسته است که طراحی ویترین را به گونهای انعطاف پذیر و قابل تغییر در نظر گرفت حذف ویترین و برقراری ارتباط بیواسطه میان فضای درون و بیرون نیز رویکردی است که در برخی موارد به چشم میخورد. برای نمونه برخی از مغازههای آبمیوه و بستنی فروشی به این حالت طراحی شدهاند. البته قابل تأمل است که در این حالت، به جهت شرایط نامناسب آب و هوا، ممکن است در برخی از ایام امکان استفاده مطلوب از داخل مغازه فراهم نباشد. در این شرایط، ویترین متحرک میتواند تا حدودی راهگشا بوده و هر سه حالت باز و بسته و نیمه باز را برای فروشگاه به وجود آورد. صرفهجویی در فضا، سهولت تغییر و خلق جلوه های متفاوت در سیمای خارجی فروشگاه، از دستاوردهای چنین ویترینهایی میباشند. (
امروزه به کمک فناوری دیجیتال و گرایش عموم به چنین دستاوردهایی، فضاهای تجاری نیز درصدد بهرهگیری از آن برآمده و در پارهای موارد ویترینها نیز با صفحات دیجیتالی هوشمند و متغیر ترکیب میشوند. دور از ذهن نیست که در آیندهای نزدیک، صفحات هوشمندی مانند صفحات لمسی تلفنهای همراه، جایگزین شیشههای ویترینها شده و مخاطبین قبل از ورود به فروشگاه قادر باشند محصولات را مشاهده، انتخاب و یا حتی خرید نمایند. همچنین تولید صفحاتی از جنس شیشه که بهطور هوشمند شفاف یا کدر میشوند و یا قادرند به سطوحی نورانی و رنگین تبدیل شوند، عرصه را برای خلاقیتهای جدید در طراحی ویترینها گشوده است
ّ سیمای خارجی فروشگاه اولین و مهمترین تأثیر را در جلب توجه عابرین و دعوت آنها به داخل دارد.
سطح نمای بیرونی فروشگاه، ویترین، محوطه جلوی ورودی،تابلو و هر آنچه برای مخاطب در بیرون و پیش از ورود به فروشگاه قابل درک است، بخشی از سیمای خارجی آن بوده و لازم است به عنوان یک کلّیت واحد بهصورتی زیبا طراحی گردد. طراحی تمامی
عناصر جدارۀ ِ خارجی از دستگیرۀ در ورودی گرفته تا پیش فضای ورودی، نورپردازی، مصالح نما، ویترین و نحوۀ قرارگیری آن و حتی نحوۀ چیدمان آدمکها و محصولات، همگی در جلب نظر افراد بیرون فروشگاه تأثیرگذار خواهند بود. در این میان، ویترین مهمترین عنصر بوده و در بسیاری از موارد طول آن در تعیین قیمت ملک یا امتیاز فروشگاه تأثیر مستقیمی دارد
صاحبان فروشگاه همواره سعی میکنند که بیشترین طول ویترین را در جدارۀ خارجی فروشگاه داشته باشند. فروشگاه های سر نبش نیز به جهت دارا بودن ویترین در دو معبر اطراف خود از امتیاز بالاتری برخوردارند.
رویکرد طراحی ویترین را میتوان به دو حالت عمدۀ ویترین بسته و باز تفکیک ّ نمود. در حالت اول، ویترین به صورت یک جعبة شیشهای محصور طراحی میشود و دید به داخل فروشگاه را کنترل کرده و ارتباط مخاطب را در همان سطح نخست محدود میسازد. در حالت دوم ویترین به عنوان فضایی پیوسته با درون فروشگاه طراحی میشود که در این صورت دید رهگذران تا عمق فروشگاه نفوذ خواهد کرد
جلب توجه و تحریک حس کنجکاوی رهگذران به اشکال مختلف و با ترفندهای متفاوتی نظیر استفاده از نورپردازی، رنگ، فرم و هر آنچه در نگاه عابر تأثیرگذار است، میتواند تحقق یابد. همچنین خوب است که به همة رهگذران درحال عبور و یا حتی سوار بر ماشین نظر داشته و با توجه به سرعت حرکتشان، تمهیداتی را برای دعوت آنها به مکث در مقابل ویترین اندیشه کرد
در سالهای اخیر، طراحان ویترین بیشتر به رویکردی بینابینی یا نیمه باز گرایش یافتهاند. به این ترتیب که ضمن تعریف محدودهای از جدارۀ خارجی فروشگاه به عنوان ویترین بسته و نمایش محصولات آن، دید مختصری هم به فضای داخلی فروشگاه فراهم میکنند
و ارتباط مخاطب را با داخل نیز برقرار میسازند. در این حالت تنها، لایهای نازک از شیشه میان مخاطب و فروشگاه قرار گرفته و ارتباط میان رهگذر و فضای داخلی صمیمیتر خواهد شد. در مواردی که عمق فروشگاه چندان زیاد نباشد، از این شیوه میتوان برایحذف ویترین و افزایش فضای مفید داخلی استفاده کرد.
ترکیب نام فروشگاه و یا نماد تجاری شرکت تولیدکننده محصولات با ویترین و نمای خارجی نیز یکی دیگر از تمهیداتی است که در طراحی ویترینهای امروزی کاربرد دارد. ضمناً از آنجا که ویترینها معمولاً بهصورت فصلی یا سالانه و یا دورهای تغییر میکنند، و هر تازگی
و نوآوری نیز پس از مدتی رنگ باخته و جذابیت خود را برای جلب توجه مخاطب از دست میدهد، شایسته است که طراحی ویترین را به گونهای انعطاف پذیر و قابل تغییر در نظر گرفت حذف ویترین و برقراری ارتباط بیواسطه میان فضای درون و بیرون نیز رویکردی است که در برخی موارد به چشم میخورد. برای نمونه برخی از مغازههای آبمیوه و بستنی فروشی به این حالت طراحی شدهاند. البته قابل تأمل است که در این حالت، به جهت شرایط نامناسب آب و هوا، ممکن است در برخی از ایام امکان استفاده مطلوب از داخل مغازه فراهم نباشد. در این شرایط، ویترین متحرک میتواند تا حدودی راهگشا بوده و هر سه حالت باز و بسته و نیمه باز را برای فروشگاه به وجود آورد. صرفهجویی در فضا، سهولت تغییر و خلق جلوه های متفاوت در سیمای خارجی فروشگاه، از دستاوردهای چنین ویترینهایی میباشند. (
امروزه به کمک فناوری دیجیتال و گرایش عموم به چنین دستاوردهایی، فضاهای تجاری نیز درصدد بهرهگیری از آن برآمده و در پارهای موارد ویترینها نیز با صفحات دیجیتالی هوشمند و متغیر ترکیب میشوند. دور از ذهن نیست که در آیندهای نزدیک، صفحات هوشمندی مانند صفحات لمسی تلفنهای همراه، جایگزین شیشههای ویترینها شده و مخاطبین قبل از ورود به فروشگاه قادر باشند محصولات را مشاهده، انتخاب و یا حتی خرید نمایند. همچنین تولید صفحاتی از جنس شیشه که بهطور هوشمند شفاف یا کدر میشوند و یا قادرند به سطوحی نورانی و رنگین تبدیل شوند، عرصه را برای خلاقیتهای جدید در طراحی ویترینها گشوده است
