بررسی استراتژی مارکت‌های موفق جهان

بحث کاهش قیمت تمام‌شده کالا و خدمات از مباحثی است که در سال‌های اخیر، توجه و نظر بسیاری از صاحبنظران و کارشناسان حوزه تنظیم بازار را به خود مشغول کرده است
و بنگاه‌های تولیدی و توزیعی در تلاشند با اتخاذ تدابیر مختلف و حذف موانع غیرضروری، کالا یا خدمت خود را با کمترین هزینه و حاشیه سود مناسب به‌دست مصرف‌کنندگان برسانند. از جمله راهکارهای نوینی که در دنیا مرسوم شده است و توانسته کمک بسیار زیادی در مدیریت و تنظیم بازارهای کشورهای صاحب صنعت و فناوری کند، استفاده از فروشگاه‌های بزرگ و زنجیره‌ای است. این فروشگاه‌های بزرگ در دنیا با ارائه کارکردهای مختلف و متنوع خود، بستری را فراهم می‌کنند تا مصرف‌کنندگان بیشترین و بهترین خریدها را داشته باشند. بیشترین خرید از این نظر که با جلب مشتریان و معرفی انواع و اقسام کالاها مردم به خرید بیشتر و با ارائه خدمات مختلف در پرداخت قیمت کالا، احساس رضایت بیشتری را فراهم می‌کنند.
 
فروشگاه‌های زنجیره‌ای از کجا آمدند
تاریخچه مراکز خرید و فروشگاه‌ها به ۱۰۰۰ سال قبل برمی‌گردد. در زمان‌های قدیم بندرها و خیابان‌ها به عنوان مراکز خرید استفاده می‌شدند. در دوران گوناگون تیمچه‌ها یا گذرها، با جای دادن حجره‌ها و مغازه‌ها در درون خود نقش نوعی بازارچه یا مرکز خرید را ایفا می‌کردند. امروزه پاساژها در درون یک ساختمان یا مجموعه‌ای از ساختمان‌ها قرار دارند که شامل فروشگاه‌های گوناگون هستند و با راهروهای مرتبط با هم باعث آسانی بازدید مشتریان از فروشگاه‌ها می‌شوند. در اقتصاد امروز پاساژها تبدیل به مراکز خرید شده‌اند و روزانه در مناطق مختلف مراکز خرید راه‌اندازی شده و کمابیش با استقبال نیز روبه‌رو هستند. در این بخش با نگاهی به آمار و ارقام و برنامه‌ها و استراتژی‌های بزرگ‌ترین فروشگاه‌های زنجیره‌ای دنیا، دلایل موفقیت‌شان را بررسی می‌کنیم.
 
وال مارت
شرکت فروشگاه‌های زنجیره‌ای وال‌مارت، شرکتی امریکایی است که با بیش از ۱/۲میلیون کارمند و فروش ۴۰۵میلیارد دلاری در سال ۲۰۰۹ همچنان بزرگ‌ترین فروشگاه زنجیره‌ای دنیا به حساب می‌آید.
این شرکت در سال ۱۹۶۲ توسط سام والتون تاسیس شد و در سال ۱۹۶۹ رسما به ثبت رسید. در سال ۱۹۷۰ والتون اداره اصلی و اولین مرکز توزیع شرکت را در بنتون ویل در آرکانزاس امریکا تاسیس کرد. در آن زمان شرکت حدود ۳۸ فروشگاه با ۱۵۰۰ کارمند داشت و فروش شرکت نیز حدود ۴۴/۲میلیارد دلار بود.
استراتژی
ارائه کالاها با قیمت‌های پایین تنها یکی از استراتژی‌های وال‌مارت است. زنجیره خلق ارزش شرکت فعالیت‌های مرتبط به چگونگی دستیابی وال‌مارت به استراتژی‌های مختلف را نشان می‌دهد. نخست اینکه مدیریت زنجیره تامین وال‌مارت بی‌نهایت کارآ می‌باشد. روش دیگر کاهش هزینه‌ها در مدیریت زنجیره تامین وال‌مارت، توانایی آنها در دنبال کردن حرکت محصول در طول کل زنجیره خلق ارزش است. وال‌مارت نسبت به رقبایش هزینه بسیار کمتری صرف تبلیغات می‌کند. گروهی بودن فروشگاه‌های وال‌مارت و فاصله کم آنها از یکدیگر، یکی از دلایل این امر است. به این شکل آنها می‌توانند برای کل منطقه یک بار برای تبلیغات هزینه صرف کنند تا با سرشکن شدن این مخارج بین فروشگاه‌های آن منطقه، هزینه کل حداقل شود. یکی دیگر از بهترین استراتژی‌های وال‌مارت، فراهم کردن خدمات عالی برای مشتریان است. در هر فروشگاه یک فرد برای خوشامدگویی در محل ورود مشتریان حاضر است که به آنها چرخ‌دستی‌های حمل خرید می‌دهد و آنها را به قسمتی از فروشگاه که در آن کالاهای مورد نظر مشتری قرار دارد، هدایت می‌کند.
 
کروگر
شرکت کروگر بزرگ‌ترین فروشگاه زنجیره‌ای در زمینه خواربار و دومین فروشگاه زنجیره‌ای بزرگ برحسب حجم فروش در ایالات متحده بوده و پس از والمارت دومین فروشگاه زنجیره‌ای عمده در این کشور است.
این شرکت در سال ۲۰۱۰ با فروش ۴۵/۳۵۲میلیارد دلار در فهرست بهترین فروشگاه‌ها و خرده‌فروشان زنجیره‌ای دنیا قرار دارد. البته این شرکت تنها در امریکای شمالی فعالیت دارد، در حالی که حوزه فعالیت والمارت و کارفور جهانی است. کروگر شامل انواع مختلفی از فروشگاه‌ها چون سوپرمارکت، هایپرمارکت، مراکز خرید، خواربار فروشی و جواهرفروشی می‌شود. شرکت کروگر در سال ۱۸۸۳ توسط برنارد کروگر در سینسیناتی، اوهایو تاسیس شد. کروگر درواقع در ابتدا «فروشگاه بزرگ چای غرب» که یکی از نخستین فروشگاه‌های زنجیره‌ای در ایالات متحده بود را تاسیس کرد. درآمد شرکت کروگر در سال ۲۰۰۹ حدود ۷۶/۷میلیارد دلار، درآمد خالص آن حدود ۱/۲۵میلیارد دلار و مجموع سرمایه‌های آن حدود ۲۳/۲میلیارد دلار برآورد شده بود. به علاوه بیش از ۳۳۴ هزار نفر برای این شرکت مشغول به کار هستند. در حال حاضر ۳۶۱۹ فروشگاه به طور مستقیم یا از طریق زیرمجموعه‌های شرکت تحت کنترل شرکت کروگر می‌باشند. دفتر مرکزی این شرکت در مرکز سینسیناتی واقع شده است.
استراتژی
کروگر به واسطه جایگاه مستحکم در بازار توانسته رکود اقتصادی بازار را با موفقیتی نسبی تحمل کند. کروگر در سال ۲۰۰۹ در ۳۹ بازار از ۴۲ بازار عمده جایگاه‌های اول و دوم را در اختیار داشت. همچنین دارایی برند این شرکت مزیت رقابتی قدرتمندی را نسبت به بنگاه‌های دیگر برای کروگر ایجاد کرده است. کروگر در سال ۲۰۰۹ در جایگاه هشتاد و دوم رتبه‌بندی ۵۰۰ برند برتر جهان قرار گرفت. بنابراین می‌توان گفت، همین جایگاه قدرتمند شرکت آن را در مقابل مشکلات اقتصادی اخیر محافظت و مستحکم کرده است. همچنین تنوع جغرافیایی فروشگاه‌های کروگر باعث افزایش قدرت رقابتی شرکت می‌شود.
کروگر در حال حاضر بیش از ۴۰ کارخانه تولیدی دارد که کار فرآوری، بسته‌بندی و تولید محصولات با برند شخصی را انجام می‌دهند.‌ این شرکت حدود ۴۳ درصد از ۱۴۴۰۰ برند شخصی که در فروشگاه‌هایش به فروش می‌رساند را در کارخانه‌های شرکت تولید می‌کند.
انبار محصول کروگر شامل دامنه گسترده‌ای از محصولات با برند شخصی یا ملی در رده‌های مختلف محصول شامل مواد غذایی، خواربار، نوشیدنی، پوشاک، گوشت، جواهرات و خریدهای معمول خانوار می‌شود.
 
کارفور
گروه فروشگاه‌های زنجیره‌ای فرانسوی کارفور در سال ۲۰۰۹ درآمدی حدود ۸۵/۹۶‌ میلیارد یورو و سودی بیش از ۳۸۵میلیون یورو داشت. کارفور نخستین‌هایپرمارکت‌های خود را در خارج فرانسه در بلژیک و نخستین هایپرمارکت در خارج از اروپا را در برزیل تاسیس کرد. نخستین فروشگاه کارفور در ۳ ژوئن سال ۱۹۵۷ در حومه شهر آنسی و در نزدیکی یک چهارراه تاسیس شد. موسسان این گروه مارسل فورنیر، دنیس دفوری و ژاک دفوری بودند که این فروشگاه کوچک را تبدیل به زنجیره‌ای از فروشگاه‌های بزرگ کردند. در سال ۱۹۶۳ کارفور یک مفهوم جدید به نام هایپرمارکت (ابر بازار) را خلق کرد و نخستین هایپرمارکت کارفور نیز در سنت‌ژنویودبوا با مساحت ۲۵۰۰ متر مربع و ۱۲ صندوق و ۴۰۰ فضای پارکینگ احداث شد.
استراتژی
ازجمله استراتژی‌های کارفور در کشورهای مختلف کیفیت بالای اجناس، کمترین قیمت ممکن برای خریداران، گستردگی بالای فروشگاه‌ها در سراسر دنیا و توجه به خواست و نیاز مشتریان است.
 
مترو
شرکت فروشگاه‌های زنجیره‌ای مترو با حدود ۶۵/۵میلیارد یورو درآمد در سال ۲۰۰۹ و چیزی حدود ۳۸۳میلیون یورو سود، سومین فروشگاه زنجیره‌ای و شرکت خرده‌فروشی بزرگ جهان بر حسب فروش است، البته این شرکت به شکل عمده فروشی نیز فعالیت دارد. همچنین در سال ۲۰۰۹ بیش از ۲۸۶۰۹۰ نفر برای این شرکت مشغول به کار بودند. در حال حاضر به گفته مجله فوربس فروش گروه مترو حدود ۹۵میلیارد دلار است. این شرکت در سال ۲۰۰۹ حدود ۵ درصد از سهام خود را به سرمایه گذاران آلمانی و بین‌المللی فروخت.
«اوتو بئیشیم» بنیانگذار فروشگاه‌های زنجیره‌ای مترو، میلیاردری آلمانی است که با ثروت ۳/۶میلیارد دلار در سال ۲۰۱۰ در جایگاه دویست و چهل و نهم ثروتمندان جهان قرار گرفت. اوتو بئیشیم اولین فروشگاه مترو مارکت در نوامبر سال ۱۹۶۳ در اسن – آلتنسن را بازگشایی کرد و خود مدیر اجرایی آن شد. بازگشایی همین یک فروشگاه منجر به شکل‌گیری زنجیره بزرگی از فروشگاه‌ها به نام مترو شد.
 
وست فیلد
گروه وست‌فیلد یک فروشگاه زنجیره‌ای بزرگ استرالیایی و یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌ها در بازار سهام استرالیاست که در سال ۱۹۶۰ تاسیس شد. این فروشگاه دارای بیش از ۱۱۹ فروشگاه در استرالیا، نیوزیلند، ایالات متحده و بریتانیاست. مجموع دارایی‌های این شرکت به بیش از ۶۱میلیارد دلار می‌رسد که این گروه را تبدیل به بزرگ‌ترین شرکت خرده‌فروشی و فروشگاه‌های زنجیره‌ای جهان براساس دارایی‌ها کرده است. سود شرکت وست فیلد در سال ۲۰۰۹ حدود ۴۵۰میلیون دلار برآورد شده بود و بیش از ۴۹۷۰ نفر در سال ۲۰۰۷ برای این شرکت کار می‌کردند، البته سود این شرکت به واسطه رکود اقتصادی ۲۰۰۸ کاهش یافته است. فرانک لووی همچنین در امور خیریه فعال است. فرانک لووی، رییس اجرایی و یکی از موسسان یکی از بزرگ‌ترین فروشگاه‌های زنجیره‌ای جهان به نام وست فیلد است که با ثروت ۳/۶میلیارد دلار در سال ۲۰۱۰ در جایگاه دویست و چهل و نهم ثروتمندان جهان قرار گرفت. فرانک لووی در سال ۱۹۵۳ با یک مهاجر مجارستانی به نام جان ساوندرز آشنا شد. این دو به زودی تبدیل به شرکای تجاری شده و در نهایت شرکت وست فیلد را در سال ۱۹۶۰ تاسیس کردند. ساوندرز در سال ۱۹۸۷ گروه وست فیلد را ترک کرد. گروه وست فیلد در سال ۲۰۰۹ یک فروشگاه ۲/۴میلیارد دلاری را در مرکز لندن تاسیس کرد.
استراتژی
از دلایل موفقیت گروه وست فیلد، یکپارچه شدن در طول زنجیره تامین آن است؛ به این معنا که تمام جنبه‌های توسعه مراکز خرید از طراحی تا ساخت آنها را از طریق اجاره، مدیریت و بازاریابی مدیریت می‌کند.‌ این گروه از طریق مدیریت متمرکز در سطح عملیاتی و یک برنامه استراتژیک توسعه (که به شکل مستمر کیفیت پرتفولیو شرکت را برای ایجاد رشد در درآمد و سرمایه سرمایه‌گذاران بهبود می‌دهد)، خلق ارزش می‌کند.
 
نگاه آخر
در این گزارش سعی شد ضمن ارائه تعریف و تاریخچه‌ای از فروشگاه‌های زنجیره‌ای و برخی ویژگی‌های عمده آنها با بیان نمونه‌هایی از فروشگاه‌های بزرگ دنیا، به شرح عوامل و شرایطی که در زمینه رشد و موفقیت این نهادهای نوین توزیع موثر هستند، پرداخته شود. ارائه کالاها با قیمت‌های پایین، کیفیت بالای اجناس، یکپارچه شدن در طول زنجیره تامین، جایگاه مستحکم در بازار، دامنه گسترده محصولات با برند شخصی یا ملی، تولیدات کارخانه‌ای گسترده و... از جمله عواملی هستند که موجب موفقیت این فروشگاه‌های بزرگ در گستره و عرصه جهانی شده‌اند. این اصول و استراتژی‌ها حاصل سال‌ها تحقیق و تجربه کاری است که بزرگ‌ترین فروشگاه‌ها برای رسیدن به وضعیت کنونی اعمال کرده‌اند. به‌طور حتم برای ایجاد فروشگاه‌هایی با این حجم و گستردگی، ادامه دادن راه و استفاده از تجربه آنها بهترین اقدام است.
 
 
 
فرانک میرزایی -www.smtnews.ir/ گروه تجارت:

آلدی (ALDI) موفق‌ترین فروشگاه‌ زنجیره‌ای آلمان

صد سالگی یکی از موفق‌ترین فروشگاه‌های زنجیره‌ای در اروپا
آلدی (ALDI) یکی از بزرگترین فروشگاه‌های زنجیره‌ای آلمان محسوب می‌شود. برادران آلبرشت، دو موسس این شرکت خانوادگی توانسته‌اند با طرح‌ها و ایده‌های تجاری خود به موفقیت چشمگیری در عرصه اقتصاد دست یابند.
تاریخچه فروشگاه‌های زنجیره‌ای آلدی به سال ۱۹۱۳ بر‌می‌گردد. کارل آلبرشت، نانوای ساکن شهر اسن مغازه‌ کوچکی را بیشتر با هدف عرضه نان و شیرینی باز کرد. افتتاح این مغازه خرده‌فروشی، زمینه شکل‌گیری فروشگاه‌های بزرگ زنجیره‌ای آلدی به سبک امروزی را فراهم کرد.
حال آلدی در قالب دو بخش "آلدی شمال" و "آلدی جنوب" در هفده کشور اروپائی و نیز در آمریکا و استرالیا شعبه دارد. در آلمان قیمت‌های موجود در فروشگاه‌های آلدی معیاری برای تعیین قیمت در فروشگاه‌های رقیب محسوب می‌شود.
مدل تجاری فروشگاه‌های آلدی
دو پسر آلبرشت به نام‌های "تئو" و "کارل" در موفقیت تاریخی آلدی نقش تعیین‌کننده‌ای ایفا کرده‌اند. آنها در سال ۱۹۴۶ مغازه خواربار فروشی پدر را به ارث بردند و آن را در مدت کوتاهی تبدیل به یکی از موفق‌ترین فروشگاه زنجیره‌ای خرده‌فروشی‌در سراسر آلمان کردند. آنها نام آلدی را برای فروشگاه‌های خود انتخاب کردند. ALDI مخفف شده عبارت Albrecht Discount است.
آنها کالاهای خود را با پائین‌ترین قیمت ممکن به مشتریان عرضه می‌کردند. برادران آلبرشت برای پائین آوردن قیمت‌ها دست به اقدامات مختلفی می‌زدند. یکی از این اقدامات کم کردن تنوع محصولاتی بود که آلدی ارائه می‌کرد. اقدام دیگر چشم‌پوشی از عرضه کالای برندهای معروف بود. عرضه هفتگی کالاهای ویژه با قیمت‌های بسیار پائین نیز از دیگر ایده‌های بکری بوده که فروشگاه‌های آلدی را به محبوبیت امروزی‌شان رسانده است.
ه طور کلی می‌توان اساس کسب و کار فروشگاه‌های آلدی را در عرضه عمده کالا، با کیفیت خوب و قیمت پائین، بدون بسته‌بندی گران و همچنین دکوراسیون بسیار ساده فروشگاه خلاصه کرد. این مدل تجاری جدید پیش از این در سراسر جهان کاملا ناشناخته بود.
میشائیل گرلینگ، مدیر موسسه تجاری EHI در کلن در مورد خانواده آلبرشت می‌گوید: «در مقطعی که مواد غذائی بسته‌بندی شده رایج شد و مشتریان خود کالاهای مورد نیازشان را از فقسه‌ها برمی‌داشتند، خانواده آلبرشت تصمیم گرفت تا روی عرضه کالاهایی تمرکز کند که به طور روزانه مصرف می‌شدند؛ بدون ارائه دادن کالاها و برندهای متنوع و رنگارنگ.»
کمترین هزینه‌ها؛ مناسب‌ترین قیمت‌ها
"آلدی" با بسنده کردن به عرضه تعداد محدودی از برندها و ساختار اداری ساده، توانست هزینه‌های شرکت را در مقایسه با دیگر شرکت‌ها پائین نگاه دارد. گرلینگ می‌گوید: «بهترین قیمت‌ها را شرکتی می‌تواند به مشتریان خود ارائه دهد که کمترین هزینه‌ را دارد.»
یکی دیگر از ویژگی‌های آلدی تلاش برای سرعت بخشیدن به کار در فروشگاه‌ها ست. به طور مثال "بارکد" قیمت در جاهای مختلف کالا چاپ شده است تا صندوق‌داران هنگام حساب کردن قیمت اجناس مجبور نباشند برای پیداکردن بارکد کالا را بچرخاند.
در سال ۱۹۶۰ برادران آلبرشت شرکت "آلدی" را بین خود تقسیم کردند. به این ترتیب دو شرکت مجزا به نام "آلدی شمال" با مدیرت تئو و "آلدی جنوب" با مدیرت کارل شکل گرفت. لوگوی دو شرکت با هم متفاوند و هر کدام کالاهای مختلفی را به مصرف‌کنندگان عرضه می‌کنند. دلایل این جدایی چندان روشن نیست و گمانه‌زنی‌های مختلفی در باره آن وجود دارد.
برآورد می‌شود که صاحبان فروشگاه‌های زنجیره‌ای آلدی جزء ثروتمندترین آلمانی‌ها باشند. خانواده آلبرشت با ثروت تخمینی بیش از ۱۷ میلیارد بورو، دوباره در صدر فهرست جدید "پانصد نفر از ثروتمندترین‌آلمانی‌ها" در مجله "Manager Magazine" قرار گرفته است.
دویچه وله