عوامل کلیدی بازاریابی در فروشگاه یا آمیخته بازاریابی درون فروشگاهی، مجموعه عواملی است که فروشگاههای زنجیرهای خردهفروشی به منظور ایجاد ارزش برای مشتریان خود، مورد استفاده قرار میدهند.
عناصر مهم در بازاریابی با عنوان «آمیخته بازاریابی» را اولین بار نیل بوردن در سال 1964 از دانشگاه بازرگانی هاروارد مطرح کرد. هرچند قبل از آن جروم مک کارتی در سال 1960، سرواژه «فورپی» را برای چهار عامل مهم محصول، قیمت، توزیع و تبلیغات به کار برده بود.
پس از آن نیز صاحبنظران مختلف مجموعه عوامل مهم را در حوزههای مختلف با سرواژههای دیگری نشان دادهاند که از آن جمله میتوان به 7پی در خدمات، 4 سی در رقابت و... اشاره کرد. مقاله حاضر به ارائه چند عامل مهم در بازاریابی درون فروشگاهی میپردازد.
C1: راحتی مشتری
راحتی مشتری، عوامل مهم و گسترده، از مکان فروشگاه و نزدیکی و دسترسی آسان به آن گرفته تا وجود پارکینگ و امکانات و تسهیلات را برای خرید راحت در فضای فروشگاه در برمیگیرد. همچنین امروزه فراهم کردن امکان خرید الکترونیکی یکی دیگر از ابزارهای مهم در ایجاد راحتی برای مشتریان است. با توجه به ظهور انقلاب راحتی در دنیا، مشتریان و مصرفکنندگان به دنبال محصولات راحتتر، خدمات سهلتر و خرید آسانتر هستند که باید به عنوان یک مزیت رقابتی عمده و پایدار به آن توجه شود.
C2: ایجاد ارزش و منفعت برای مشتری
این عامل به معنی مجموعه خدماتی است که مورد نیاز و خواست مشتریان است، انتظارات آنها را برآورده میکند و باعث ایجاد رضایت میشود. مشتریان، محصولات را خریداری نمیکنند، بلکه منافع، مزایا و ارزشهای محصولات و خدمات را خریداری میکنند. از این رو فروشگاههای زنجیرهای خردهفروشی باید سعی کنند کالاهایی را تامین کنند که مورد نیاز و خواست مشتریان باشد و به بهترین شکل، انتظارات مشتریان را برآورده کند. دامنه کالاها باید به اندازه کافی، وسیع و عمیق باشد.
C3: هزینه مشتری
باید سعی شود تا هزینه مشتریان فروشگاه تا حد ممکن، کاهش یابد. همچنین قیمتها باید طوری باشد که مشتری احساس کند در مقابل پولی که پرداخت میکند، چیز باارزشی به دست میآورد و ریسک کمتری را متحمل میشود.
C4: ارتباطات و روابط مشتری
ارتباطات، فرآیند دوطرفهای است که در آن به تبادل اطلاعات پرداخته میشود. ارتباطات متقابل بین فروشگاه و مشتری باعث ایجاد اعتماد خواهد شد. علاوه بر این، ارتباطات اثربخش با مشتری به شناخت بهتر نیازها، سلایق، علایق و انتظارات مشتریان میانجامد و پرداختن به این موارد، رضایت و وفاداری مشتریان را به دنبال خواهد داشت.
این عامل به عنصر تبلیغ و ترفیع در «آمیخته بازاریابی» شباهت بسیار دارد. هرچند ارتباطات، صرفا تبلیغات نیست بلکه، ابزارهای متنوعی چون تحقیقات بازار، روابط عمومی، بازاریابی مستقیم، پست الکترونیک و اینترنت، پایگاه داده بازاریابی و برنامههای وفاداری را دربرمیگیرد. در همین راستا، طراحی و پیادهسازی سیستمهای «مدیریت ارتباطات با مشتریان» یا
«سی آر ام» در فروشگاهها، اهمیت فوقالعاده مییابد. ارتباط رو در روی فروشندگان با مشتریان از موضوعات مهم در بازاریابی فروشگاهی است و برقراری ارتباطات حضوری اثربخش و کارآمد، نقش بسیار مهمی در جذب مشتری ایفا خواهد کرد.
عوامل مهم در ارتباط رو در روی فروشنده با مشتری در فروشگاه را میتوان با سرواژه دیگری تحت عنوان شارپ که به معنی فروشنده تیزهوش و هوشیار است، نشان داد:
*آماده به خدمت بودن/ لبخند بر لب داشتن
(Smiling/Stand by): فروشندگانی که همیشه آماده و مترصد خدمتگزاری به مشتریان هستند، از عوامل اساسی جذب مشتری، محسوب میشوند. در مقابل، فروشندگانی که اصطلاحا «به صندلی خود میچسبند» و «رو به سوی مشتری ندارند» در کار خود ناموفق و باعث گریز مشتری خواهند بود. همچنین توصیه میشود در جایگاههای فروش و تمامی نقاطی از فروشگاه که بهطور مستقیم با مشتریان در تماس هستند از کسانی استفاده شود که همیشه لبخند بر لب دارند. ضربالمثل چینی: «کسی که لبخند زدن بلد نیست، نباید فروشگاه باز کند» به خوبی بیانگر اهمیت چهره بشاش و گشاده و برخورد مناسب با مشتری در موفقیت فروشندگان میباشد.
منبع: دوماهنامه توسعه مهندسی بازار
پس از آن نیز صاحبنظران مختلف مجموعه عوامل مهم را در حوزههای مختلف با سرواژههای دیگری نشان دادهاند که از آن جمله میتوان به 7پی در خدمات، 4 سی در رقابت و... اشاره کرد. مقاله حاضر به ارائه چند عامل مهم در بازاریابی درون فروشگاهی میپردازد.
C1: راحتی مشتری
راحتی مشتری، عوامل مهم و گسترده، از مکان فروشگاه و نزدیکی و دسترسی آسان به آن گرفته تا وجود پارکینگ و امکانات و تسهیلات را برای خرید راحت در فضای فروشگاه در برمیگیرد. همچنین امروزه فراهم کردن امکان خرید الکترونیکی یکی دیگر از ابزارهای مهم در ایجاد راحتی برای مشتریان است. با توجه به ظهور انقلاب راحتی در دنیا، مشتریان و مصرفکنندگان به دنبال محصولات راحتتر، خدمات سهلتر و خرید آسانتر هستند که باید به عنوان یک مزیت رقابتی عمده و پایدار به آن توجه شود.
C2: ایجاد ارزش و منفعت برای مشتری
این عامل به معنی مجموعه خدماتی است که مورد نیاز و خواست مشتریان است، انتظارات آنها را برآورده میکند و باعث ایجاد رضایت میشود. مشتریان، محصولات را خریداری نمیکنند، بلکه منافع، مزایا و ارزشهای محصولات و خدمات را خریداری میکنند. از این رو فروشگاههای زنجیرهای خردهفروشی باید سعی کنند کالاهایی را تامین کنند که مورد نیاز و خواست مشتریان باشد و به بهترین شکل، انتظارات مشتریان را برآورده کند. دامنه کالاها باید به اندازه کافی، وسیع و عمیق باشد.
C3: هزینه مشتری
باید سعی شود تا هزینه مشتریان فروشگاه تا حد ممکن، کاهش یابد. همچنین قیمتها باید طوری باشد که مشتری احساس کند در مقابل پولی که پرداخت میکند، چیز باارزشی به دست میآورد و ریسک کمتری را متحمل میشود.
C4: ارتباطات و روابط مشتری
ارتباطات، فرآیند دوطرفهای است که در آن به تبادل اطلاعات پرداخته میشود. ارتباطات متقابل بین فروشگاه و مشتری باعث ایجاد اعتماد خواهد شد. علاوه بر این، ارتباطات اثربخش با مشتری به شناخت بهتر نیازها، سلایق، علایق و انتظارات مشتریان میانجامد و پرداختن به این موارد، رضایت و وفاداری مشتریان را به دنبال خواهد داشت.
این عامل به عنصر تبلیغ و ترفیع در «آمیخته بازاریابی» شباهت بسیار دارد. هرچند ارتباطات، صرفا تبلیغات نیست بلکه، ابزارهای متنوعی چون تحقیقات بازار، روابط عمومی، بازاریابی مستقیم، پست الکترونیک و اینترنت، پایگاه داده بازاریابی و برنامههای وفاداری را دربرمیگیرد. در همین راستا، طراحی و پیادهسازی سیستمهای «مدیریت ارتباطات با مشتریان» یا
«سی آر ام» در فروشگاهها، اهمیت فوقالعاده مییابد. ارتباط رو در روی فروشندگان با مشتریان از موضوعات مهم در بازاریابی فروشگاهی است و برقراری ارتباطات حضوری اثربخش و کارآمد، نقش بسیار مهمی در جذب مشتری ایفا خواهد کرد.
عوامل مهم در ارتباط رو در روی فروشنده با مشتری در فروشگاه را میتوان با سرواژه دیگری تحت عنوان شارپ که به معنی فروشنده تیزهوش و هوشیار است، نشان داد:
*آماده به خدمت بودن/ لبخند بر لب داشتن
(Smiling/Stand by): فروشندگانی که همیشه آماده و مترصد خدمتگزاری به مشتریان هستند، از عوامل اساسی جذب مشتری، محسوب میشوند. در مقابل، فروشندگانی که اصطلاحا «به صندلی خود میچسبند» و «رو به سوی مشتری ندارند» در کار خود ناموفق و باعث گریز مشتری خواهند بود. همچنین توصیه میشود در جایگاههای فروش و تمامی نقاطی از فروشگاه که بهطور مستقیم با مشتریان در تماس هستند از کسانی استفاده شود که همیشه لبخند بر لب دارند. ضربالمثل چینی: «کسی که لبخند زدن بلد نیست، نباید فروشگاه باز کند» به خوبی بیانگر اهمیت چهره بشاش و گشاده و برخورد مناسب با مشتری در موفقیت فروشندگان میباشد.
منبع: دوماهنامه توسعه مهندسی بازار
علیرضا حدادیان
donya-e-eqtesad.com/